تصفیه خانه آب ایلام
تصفیه
خانه آب ایلام که یکی از جدیدترین تصفیه خانه های آب ایران به شمار می رود
در ارتفاع 1540 متری از سطح دریا در کنار گذر شرقی شهر ایلام واقع شده
است.
16-1- ظرفیت و محدوده کاری
احداث
تصفیه خانه ایلام در سال 1380 توسط دو شرکت سیویل دز و شیمبار به عنوان
پیمانکار های ساختمانی و تأسیساتی و با مشاوره شرکت مهاب قدس آغاز و بعد
ازگذشت حدود 4 سال در سال 1384 به بهره برداری رسیده است. ظرفیت اسمی این
تصفیه خانه 55/0 متر مکعب بر ثانیه است که حداکثر 5/0 متر مکعب بر ثانیه از
آن عملیاتی می شود. آب خام ورودی این تصفیه خانه از منبع سد ایلام تأمین
می شود که بعد از طی مسافتی به طول تقریبی 22 کیلومتر توسط خط لوله فولادی
به تصفیه خانه انتقال می یابد. انتقال آب خام به تصفیه خانه با روش پمپاژ
انجام می شود. همچنین آب صاف خروجی تصفیه خانه پس از طی مراحل تصفیه در
مخازن آب صاف تصفیه خانه ذخیره و توسط خط لوله فولادی به شبکه آبرسانی
انتقال می یابد.
16-2- وضعیت مالکیت تصفیه خانه
مساحت
کل اراضی این تصفیه خانه معادل 29،808 متر مربع بوده و نحوه دسترسی به
تصفیه خانه از طریق گذر شرقی شهر ایلام در انتهای خیابان ربابه کمالی می
باشد. مالکیت زمین تصفیه خانه در اختیار "شرکت آب و فاضلاب استان ایلام" می
باشد
16-3- مشخصات فنی تصفیه خانه
به طور کلی ابنیه، تأسیسات و تجهیزات ایجاد شده در این تصفیه خانه را می توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود.
16-3-1- کانال آب خام
آب خام تصفیه خانه ایلام به کانال آب خام تصفیه خانه تزریق می شود. اندازه گیری دبی آب ورودی نیز در این کانال انجام می شود.
16-3-2- حوضچه اختلاط سریع
این تصفیه خانه دارای دو عدد حوضچه اختلاط سریع به حجم 10 متر مکعب با دو همزن 5/7 کیلوواتی می باشد.
16-3-3- حوضچه های زلال ساز
آب
پس از خروج از حوضچه اختلاط سریع وارد حوضچه های زلال ساز می شود. این
تصفیه خانه دارای سه حوضچه زلال ساز از نوع کلریفلاکیولیتور می باشد. هر یک
از حوضچه ها دارای یک پل متحرک دوار است که بر روی آن پاروهایی به منظور
جمع آوری و هدایت لجن ته نشین شده به سمت خروجی لجن نصب شده است. همچنین دو
همزن 5/7 کیلوواتی به منظور اختلاط آرام آب در مرکز زلال سازها و کمک به
لخته سازی بر روی پل متحرک هر زلال ساز نصب شده است.
16-3-4- صافی های شنی
فرآیند
فیلتراسیون آب در این تصفیه خانه توسط شش صافی شنی از نوع تند ثقلی با
مساحت 360 متر مربع انجام می شود. ضخامت کل لایه های ماسه در این صافی ها
100 سانتی متر می باشد.
16-3-5- مخازن ذخیره آب صاف
آب صاف این تصفیه خانه به یک مخزن ذخیره آب که 100 هزار متر مکعب ظرفیت داشته و در ضلع جنوبی تصفیه خانه واقع شده است هدایت می گردد.
16-3-6- فرآیند تصفیه آب
در
تصفیه خانه ایلام فرآیند تصفیه آب از نوع شیمیایی، فیزیکی و میکروبی می
باشد که طی آن کدورت و بار میکروبی آب خام تا میزان مطلوب استاندارد کاهش
یافته و همچنین اصلاح و کاهش برخی املاح و ترکیبات شیمیایی نیز انجام می
گیرد. فرآیند تصفیه آب در این تصفیه خانه شامل مراحل زیر است:
• کلر زنی مقدماتی
• تهیه و تزریق مواد شیمیایی
• اختلاط سریع
• زلال سازی
• صاف سازی
• کلر زنی نهایی
• ذخیره سازی
16-3-6-1- مرحله کلرزنی مقدماتی
هدف
از کلر زنی آب خام، سالم سازی آب ورودی به تأسیسات به منظور اکسیداسیون و
حذف نسبی آلاینده های آلی مولد بو و طعم نامطلوب، حذف نسبی آلاینده های
معدنی مولد رنگ مانند آهن، منگنز، فلزات سنگین و ته نشینی آن ها در مرحله
زلال سازی و جلوگیری از رشد بعدی میکرو ارگانیسم ها و گیاهان آبی در
تأسیسات تصفیه خانه است. کلرزنی آب خام باید در حدی انجام شود که مقدار کلر
آزاد باقیمانده در زیرصافی حداقل در حدود ppm 2/0 تا ppm 3/0 باشد
16-3-6-2- تهیه و تزریق مواد شیمیایی
کلرورفریک
به عنوان ماده منعقد کننده در دو مخزن 40 متر مکعبی ذخیره گردیده و پس از
آماده سازی در مخازن انحلال توسط سیستم تزریق و خطوط انتقال به کانال آب
خام تزریق می گردد. آهک نیز جهت تنظیم PH و بهبود فرآیند انعقاد، به صورت
شیر آهک آماده و به کانال آب خام تزریق می گردد. مقدار تزریق مواد شیمیایی
توسط آزمایشگاه به وسیله آزمایشی به نام جارتست تعیین و به واحد بهره
برداری اعلام می گردد.
16-3-6-3- مرحله اختلاط سریع
در
این مرحله به منظور سرعت بخشیدن به عمل انعقاد لخته ها مواد شیمیایی مورد
استفاده در فرآیند تصفیه در زمانی بسیار کوتاه و با سرعت زیاد توسط همزن
مکانیکی با آب مخلوط می شوند.
16-3-6-4- فرایند زلال سازی
زلال
سازهای این تصفیه خانه از نوع کلریفلاکیولیتور می باشند. در این حوضچه ها
عمل انعقاد، لخته سازی و ته نشینی مواد انجام می شود. در هر زلال ساز دو
حوضچه استوانه ای هم مرکز وجود دارد که حوضچه داخلی برای فرآیند لخته سازی و
حوضچه خارجی برای ته نشینی لخته های ایجاد شده می باشد. آب ورودی بعد از
اختلاط با مواد شیمیایی از مرکز زلال ساز وارد حوضچه داخلی شده و به منظور
سرعت بخشیدن به پدیدهی انعقاد و تشکیل لختهها در تماس با لجنهایی قرار
میگیرد که قبلاً از تصفیهآب به دست آمدهاند. دو همزن مکانیکی جریان
چرخشی آرامی در حوضچه ایجاد می کنند تا از ته نشینی لجن در این حوضچه
جلوگیری کنند. پس از تماس آب با لجن در حوضچه داخلی و ایجاد لخته های بزرگ
تر آب توسط دریچه هایی واقع در کف دیوار حوضچه داخلی به حوضچه خارجی منتقل
می شود. از آنجائیکه آب خروجی زلال ساز به وسیله کانال های کنگره ای واقع
در لبه بیرونی کلریفایر خارج می شود جریان شعاعی و رو به بالای آرامی در
حوضچه ایجاد شده که سرعت آب با نزدیک تر شدن به کانال خروجی کاهش می یابد.
در نتیجه از آنجائیکه لخته های ایجاد شده سنگین بوده و انرژی لازم برای
حرکت قائم در جهت خروج آب را ندارند ته نشین می شوند. لجن تهنشین شده به
وسیله پاروهایی که توسط پل متحرک همواره در حال چرخش هستند جمع آوری و به
سمت کانال لجن واقع در کف دیواره حوضچه میانی هدایت می شوند. پس از آن که
مقدار لجن ایجاد شده به حد معینی رسید مقداری از آن توسط شیر تخلیه از
کلاریفایر خارج می شود تا مجدداً مقدار آن به حد مجاز برسد.
16-3-6-5- مرحله صاف سازی
حذف
نهایی مواد معلق (کلوئیدی) از آب و فلوک های ریز که در مرحله زلال سازی ته
نشین نشده اند در صافی ها انجام می شود. پس از گذشت چند ساعت از کارکرد
صافی به دلیل گرفتگی فضای میان دانه های ماسه توسط ذرات همراه آب افت فشاری
به وجود می آید که باعث کاهش راندمان صافی می شود. برای برطرف کردن این
مسأله صافی ها توسط آب و هوا به صورت معکوس در دوره های متناوب زمانی شستشو
می شوند.
16-3-6-6- مرحله کلرزنی نهایی
کلرزنی
نهایی به منظور گندزدایی و تأمین کلر آزاد باقیمانده در آب خروجی صورت
انجام می شود. کلرزنی نهایی در حدی انجام می شود که مقدار کلر آزاد
باقیمانده در خروجی تصفیه خانه طبق دستور معاونت نظارت بر بهره برداری و
تأیید مدیریت امور نگهداری و بهره برداری تصفیه خانه ها باشد.
16-3-6-7- ذخیره سازی
آب صاف در یک مخزن 10 هزار مترمکعبی جمع آوری گردیده و از آنجا به مخازن ذخیره سطح شهر انتقال می یابد.
16-3-7- ساختمان مواد شیمیایی
این
ساختمان در ضلع جنوبی تصفیه خانه به مساحت 283 متر مربع و به ابعاد
6/13*8/20 متر واقع شده و برای نگهداری و تهیه و تزریق آهک و کلرور فریک به
کار می رود. تجهیزات مربوط به تهیه و تزریق شیر آهک شامل دو مخزن انحلال
به حجم 5/1 متر مکعب، دو همزن 1/1 کیلوواتی و دو پمپ تزریق 37/0 کیلوواتی
با دبی 2/0 متر مکعب بر ساعت می باشد. تجهیزات مربوط به آماده سازی و تزریق
کلرور فریک در این تصفیه خانه نیز شامل دو مخزن ذخیره به حجم 40 متر مکعب،
دو پمپ انتقال 37/0 کیلوواتی، دو مخزن تزریق 5/2 متر مکعبی، دو همزن 1/1
کیلوواتی و دو پمپ تزریق 37/0 کیلوواتی می باشد.
16-3-8- ساختمان کلر زنی
ساختمان
کلر زنی به مساحت 358 متر مربع و به ابعاد 28*8/12 متر در نزدیکی ساختمان
مواد شیمیایی و در ضلع جنوبی تصفیه خانه قرار گرفته و دارای تجهیزات کلرزنی
و ایمنی مربوطه می باشد.تجهیزات کلرزنی این تصفیه خانه شامل دو دستگاه
کلریناتور با ظرفیت 10 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی اولیه و دو دستگاه
کلریناتور با ظرفیت 10 کیلوگرم بر ساعت برای کلر زنی نهایی است. از
آنجائیکه گاز کلر دارای خطرات بسیاری بوده و در صورت نشتی بیش از اندازه در
محیط باعث بروز مشکلاتی از جمله مسمومیت شدید و حتی مرگ میگردد، سیستم
های ایمنی نیز برای مواجهه با این شرایط در ساختمان کلرزنی در نظر گرفته
شده است.
16-3-9- سالن صافی ها
سالن
صافی ها در برگیرنده صافی ها و تجهیزات کنترلی شستشو و بهره برداری آنها
بوده و به مساحت 1254 متر مربع و به ابعاد 22*57 متر در ضلع غربی تصفیه
خانه قرار گرفته است. این سالن دارای دو طبقه می باشد که طبقه بالایی شامل
خود صافی ها و تجهیزات کنترلی آن ها و طبقه پایین شامل شیرآلات خروجی و
شستشوی صافی ها و نیز تجهیزات تنظیم کننده سرعت می باشند.
16-3-10- ساختمان اداری
این
تصفیه خانه دارای یک ساختمان اداری شامل دفاتر مدیریتی، اداری و بهره
برداری تصفیه خانه به مساحت 396 متر مربع بوده و در ضلع جنوبی تصفیه خانه
واقع شده است.
16-3-11- پست برق و برق اضطراری
پست
برق این تصفیه خانه به مساحت 132 متر مربع دارای تجهیزات ایمنی و قطع و
وصل برق تصفیه خانه می باشد. همچنین جهت مواجهه با شرایط اضطراری قطعی برق
پست برق اضطراری به مساحت 36 متر مربع منظور شده است. یک دستگاه دیزل
ژنراتور سه فاز با ظرفیت نامی تولید برق 504 کیلووات که موتور دیزل آن
توانایی تولید 604 کیلووات قدرت را دارا می باشد برق مورد نیاز تصفیه خانه
را در این شرایط تأمین می نماید.
16-3-12- آزمایشگاه
آزمایشگاه تصفیه خانه ایلام به مساحت 72 مترمربع و به ابعاد 11*5/6 متر دارای تجهیزات به شرح جدول16-1 می باشد.
آب مقطرگیری | 1 |
اون | 2 |
اسپکتروفتومتر | 1 |
پی.اچ متر | 1 |
ترازوی دیجیتالی | 2 |
دستگاه جار | 2 |
بن ماری | 2 |
دماسنج | 1 |
انکوباتور | 1 |
فلیم فتومتر | 1 |
1 | |
کدورت سنج | 1 |
هدایت سنج | 1 |
هود آزمایشگاهی | 1 |
یخچال | 1 |
میکروسکوپ | 3 |
همزن مغناطیسی | 2 |
سانتریفوژ | 1 |
Do متر | 1 |
کلنی کانتر | 1 |
کوره | 1 |
16-3-13- اتاق PLC
سیستم
کنترلی تصفیه خانه ایلام به صورت دستی و PLC بوده و از اتاق PLC به مساحت
116 متر مربع هدایت می شود. تجهیزات اندازه گیری آنلاین سیستم کنترلی
تصفیه خانه به شرح جدول 16-2 می باشد.
دستگاه پی.اچ متر آنلاین | 3 |
دستگاه کدورت سنج آنلاین | 2 |
دستگاه کلر سنج آنلاین | 1 |
دستگاه سطح سنج آنلاین | 1 |
16-3-14- انبارها
انبارهای
این تصفیه خانه شامل انبار مواد شیمیایی و انبار تجهیزات می باشد که.
مساحت انبار مواد شیمیایی 30 متر مربع و مساحت انبار تجهیزات 35 متر مربع
می باشد.
شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور
جهت دانلود تولب
جهت اطلاع از مطالب به روز سایت به کانالهای ما در شبکه های اجتماعی بپیوندید.