سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط
سایت بهداشت محیط ایران

سایت بهداشت محیط ایران

بهداشت محیط،آب وفاضلاب، مواد زائد ، بهداشت مواد غذایی،استخدامی بهداشت محیط

آموزش بازرسی فنی جرثقیلها

آموزش بازرسی فنی جرثقیلها

 

1- مقدمه :

اهمیت استفاده از جرثقیل در صنایع بسیارمشهود است. جرثقیل ، نصب دستگاهها ، ساختمان بناها ، تخلیه و بارگیری کشتی ها و غیره را آسان تر نموده است . چنانچه از این وسائل به خوبی نگهداری نشود و مورد بازرسی فنی و آزمایش مرتب قرار نگیرد چه بسا ممکن است صدمات عظیمی به دستگاهها ، تجهیزات و کارکنان وارد آید .

برای جلوگیری از بروز این صدمات و پیش آمدها ، جرثقیل ها و وسائل بالابر بایستی مرتبا و تحت برنامه زمان بندی شده ای مورد بازرسی فنی و آزمایش قرار گیرند تا نواقص و معایب آنها برطرف و برای کار بدون خطر آماده باشند .

تصادفات و ضایعات بسیاری در اثر بی توجهی و عدم بازرسی فنی و آزمایش به موقع جرثقیلها و وسائل بالابر بوقوع پیوسته که اکثرآنها قابل اجتناب بوده اند . برای جلوگیری از بروز خسارات ناشی از فرسایش و خرابی قطعات ، جرثقیلها و سایر وسائل بالابر می باید تحت نظام و مقررات بازرسی فنی که از طرف موسسات و سازمانهای ذیصلاح منتشر می شود بطور کامل اجزاء هر دستگاه بر حسب کارکرد آن در زمان معین مورد بازرسی فنی و آزمایش قرار گرفته و در صورت لزوم تعمیر و ترمیم گردد .

 

2- انواع جرثقیلها :

1-2 – جرثقیلهای سقفی ( برقی ، بادی و دستی ) ، (Cranes  Overhead Traveling )

این جرثقیلها جهت جابجائی بار در محوطه های محدودی مورد استفاده قرار می گیرند      ( سالنها ، انبارها ، کارگاهها ...) ، نیروی محرکه این جرثقیلها به شرح زیر است :

 -جرثقیل برقی : قوه محرکه آن برق است .

- جرثقیل بادی : قوه محرکه آن هوای فشرده است که بیشتر در صنایع  کارخانجات شیمیائی و جائیکه گازها و مواد قابل اشتعال وجود داشته باشد بکار  می رود .

- جرثقیل دستی : توسط زنجیر و قرقره و نیروی دست ، حرکات طولی ، عرضی و بالابردن بار انجام می شود . این نوع جرثقیلها اکثرا در تلمبه خانه ها و کمپرسورخانه ها برای نصب دستگاهها و تعمیرات آنها که به حرکات آهسته احتیاج است مورد استفاده قرار می گیرند .

2-2 – جرثقیلهای متحرک زمینی ( Mobile Cranes )

به جرثقیلهائی اطلاق می شود که قادرند با بار مجاز بطور آویز و با نیروی محرکه خود                 ( موتور دیزل ) بر روی زمین حرکت کنند . موارد استفاده آنها در صنایع مختلف ، بسیار گسترده  می باشد .

این جرثقیلها بطور کلی به سه دسته تقسیم می شوند :

1.                        جرثقیل چرخ دار (Wheel Mounted Crane )

2.                        جرثقیل خزنده کفشک دار مخصوص بارهای سنگین (Crawler Mounted Crane)

3.                        جرثقیل گردون یا غیر گردون که بر روی کامیون نصب میشوند  ( Lorry Mounted Cranes ) ، این نوع جرثقیلها برای جابجائی بار بطور سریع مورد استفاده قرارمی گیرند .

3-2 جرثقیلهای ساحلی :(مخصوص کناراسکله ها وباراندازها)

قوه محرکه اکثر این نوع جرثقیل ها برق و بروی ریل حرکت می کنند .

4-2 جرثقیلهای برجی ( Derrick Cranes  & Tower Cranes )

اینگونه جرثقیلها به طور موقت و درجای ثابت نصب می شوند و برای ساخت بناها و نصب دستگاه ها مورد استفاده قرار می گیرند .

ستون ثابت جرثقیل (Derrick ) توسط کابل فولادی مهار میشوند . این جرثقیلها اغلب در دوره بهره بربرداری صنایع ، کاردی نداشته و بیشتر در زمان احداث کارخانجات و ساختمانها استفاده می شوند .

5-2 جرثقیلهای شناور ( Barge Cranes ) :

این نوع جرثقیلها بر روی کشتیها و یدک کش ها نصب و قوه محرکه آنها برق کشتی یا موتور دیزل است .

6-2 جرثقیلهای مخصوص راه آهن (  Loco Cranes ) :

همانطور که از نام این جرثقیلها مشهود است ، این نوع جرثقیلها بر روی واگن راه آهن نصب و قوه محرکه آنها موتور دیزل مخصوص به خود می باشد .کاربرد این جرثقیل ها در شبکه های خطوط آهن برای حمل و نقل بارهای مربوط به راه آهن می باشد.

 

7-2 جرثقیل های دیواری (wall cranes) :

مورد استفاده آنها درکارگاهها است وتوسط اهرم وتیرآهن به ستون های فولادی نصب میشوند.این نوع جرثقیل ها دستی یا برقی میباشند و معولا ظرفیت بار چندانی ندارند.تعدادی از این نوع جرثقیلها در کارگاهها مرکزی مجتمع موجود می باشند.

 

8-2 بالابرهای بادی یا برقی ( Air or Electric Operated Hoists ) :

این بالابرها توسط وینچ و کابل فولادی و قلاب معولا بر روی سطح زمین نصب و مهار میشوند و جهت تعمیرات و جابجائی  دستگاهها در ارتفاع بالا مورد استفاده قرار میگیرند.از این جرثقیلها در موارد تعمیراتی واحدهای بزرگ استفاده زیادی به عمل می آید.

 

 

3- انواع وسائل بالابر کوچک و سبک دستی و لوازم مربوط به آنها :

 

1-3 جرثقیل کوچک دستی ( chain Block ) :

این جرثقیلها معمولا تا ظرفیت حداکثر پنج تن ساخته می شوند و بر روی گاری اتصال به تیرآهن و یا بر روی جرثقیلهای دیواری نصب می گردند . مورد استفاده آنها جهت جابجائی بارهای سبک می باشد .

 

2-3 گاری ( Trolley Block ) :

وسیله ای است که معمولا توسط چهارچرخ بر روی تیرآهن سقفی نصب می شود و توسط زنجیر و قرقره ( و یا بدون زنجیر و قرقره ) به حرکت در می آید و جهت نصب جرثقیل کوچک دستی بکار گرفته می شود .

 

 

3-3 تیرآهن حمال گاری و بار ( Runway Beam ) :

تیرآهن مذکور جهت قرارگرفتن گاری و بالابر ( جرثقیل دستی ، بادی یا برقی ) بر بالای دستگاههائی نظیر تلمبه ها ، کمپرسورها و ... نصب می شود . گاری و بالابر بر روی آن به حرکت در آمده و بار را جابجا می کند .

 

4-3 سیم بوکسل و اتصالات ( Wire Rope Sling ) :

سیم بوکسل با بست پرسی یا به طریق بافتنی ساخته می شود و موارد استعمال بسیاری دارد .

 

5-3 زنجیر بوکسل و اتصالات :

دانه زنجیر از فولاد کم کربن و بطریق جوشکاری مقاومتی ( Resistance Welding ) ساخته       می شود .

 

6-3 مغناطیس مخصوص حمل آهن :

مغناطیس به قلاب جرثقیل وصل و توسط راننده کنترل می شود . موارد استعمال آن اکثرا در کارخانجات ذوب و ریخته گری می باشد.

 

4- روش بازرسی و آزمایش لوازم و وسائل بالابرها :

در این بخش نکات مهمی که بازرسان فنی در بازرسی و آزمایش قطعات و لوازم مهم عمومی جرثقیلها بایستی در نظر بگیرند تشریح گردیده است .

 

1-4 قلابها :

برای کنترل باز نشدن دهانه قلابها در طول عمر آن ، قبل از بهره برداری و آزمایش بار اولیه ، معمولا بر روی دهانه قلابها علامتی که نشان دهنده شاخص دهانه قلاب می باشد وجود دارد . پس از انجام آزمایش بار و در بازرسیهای بعدی این علامت بررسی و چنانچه دهانه قلاب بیش از اندازه باز شده باشد قلاب بایستی از سرویس خارج شود ، این اندازه تقریبا 8 درصد قطر دهانه قلاب می باشد .

نکاتی که بایستی در بازرسی قلابها به آنها توجه نمود عبارتند از :

ترک خوردگی ، سائیدگی ، شکستگی و روان نبودن کاسه ساچمه و سیستم گریس خوری آن . هم چنین داشتن  بست ایمنی برای قلابها ضروری می باشد . پیچ دسته قلاب از نظر داشتن لقی، سایش و ترک می باید به دقت مورد بازرسی قرار گیرد ، ترکها را می توان توسط آزمایشات غیر مخرب ( رنگهای نافذ و یا پودر مغناطیسی ) پیدا و مشخص نمود .بیشترین سائیدگی در کف قلاب یعنی درجائیکه سیم بوکسل یا زنجیر بوکسل قرار می گیرد ایجاد می شود ، این خوردگی ممکن است یکنواخت و به صورت شیار ایجاد شود و نباید بیشتر از ده درصد ضخامت قلاب در محل سائیدگی باشد . اتصالات قلاب ، بخصوص قلابهائیکه مستقیما به کابل فولادی و توسط وزنه وصل می شوند از نظر محکم بودن وزنه ، خوردگی و زنگ زدگی کابل و اتصالات می باید بازرسی شوند .

حتی المقدور نباید روی قلاب جوشکاری شود ، در صورت احتیاج به جوشکاری باید ابتدا جنس فلز قلاب مشخص و سپس روش جوشکاری و عملیات حرارتی طبق دستورالعمل سازنده اعمال گردد .

 

2-4 کابل فولادی :

کابل فولادی طنابی است قابل انعطاف که از چندین سیم فولادی با قدرت کششی زیاد ساخته شده و در صنعت برای بالا و پائین بردن بار ، حفاری ، کشیدن بار و غیره بکار می رود . کابل فولادی را از قطر ، تعداد سیم ، تعداد رشته ها ، ساخت و طرز قرارگرفتن و نوع لایه ( شامل لایه مغزی ) و نوع فلز آن تشخیص می دهند .

کابلها از فولادهای مختلف ساخته می شوند و انتخاب آنها بستگی به سرویس ، قدرت کششی و مقاومت آنها در مقابل خوردگی دارد .

بازرسی مرتب از کابل فولادی بهترین راه جلوگیری از تصادف ناشی از پاره شدن کابل است .برای بازرسی کامل و طولی کابل ، باید ابتدا آنرا از روی دستگاه باز و تمیز نمود .

برای تمیز کردن کابل باید از برس سیمی و هوای فشرده و پارچه استفاده کرد و از بکاربردن موادی مانند بنزین که روغن داخل کابل را فاسد و در خود حل می کند اجتناب نمود . کابلهای فولادی را باید از نظر خوردگی ، سائیدگی ، پارگی و لهیدگی مورد بازرسی عینی قرار داد .

زمان تعویض کابل فولادی همیشه مسئله مشکلی را برای بازرسان فنی بوجود می آورد ، زیرا تعویض آنها باید همیشه با در نظر گرفتن شرایط کار ، ایمنی و صرفه جوئی انجام گیرد ، در صورتیکه نشانه ای از خوردگی زیاد ، پارگی ، سائیدگی و غیره مشاهده شود باید اقدام به تعویض آن نمود ، طبق مقررات و نظام نامه های بعضی از کشور های صنعتی درباره معیار تعویض کابل فولادی بالابرنده بار، اگر سیمهای بریده شده در طولی معادل ده برابر قطرکابل بیش از پنج درصد تعداد کل رشته ها باشد و یا نشانه ای از خوردگی ، پارگی ، سائیدگی و غیره مشاهده شود باید اقدام به تعویض کابل نمود.

چنانچه خوردگی کابل سریع باشد ، باید علت را جستجو کرد ، عدم تناسب ابعاد قرقره با قطر کابل اکثرا باعث سائیدگی سریع می شود .

 

برخی از علل خرابی کابلهای فولادی به شرح زیر است :

-         انتخاب غلط کابل از لحاظ اندازه ، ساخت و نوع .

-         عدم روغنکاری صحیح و بموقع .

-         عبور کابل از روی قرقره و استوانه نامناسب و غیر تراز .

-         بیرون آمدن کابل از روی قرقره و استوانه .

-         روی هم قرار گرفتن و یا پیچیده شدن کابل بیش از اندازه بر روی استوانه .

-         شرایط کار سخت و ضربه های شدید بار بر روی کابل .

-         کار در مجاورت حرارت زیاد .

-         هوای مرطوب و آلوده به گازهای خورنده .

-         استفاده و نصب اتصالی های غلط و غیر استاندارد در انتهای کابل .

 

3-4 قرقره واستوانه کابل فولادی :

قرقره ها باید از نظر ترک ، شکستگی و سائیدگی شیار مخصوص قرارگرفتن و عبور کابل فولادی بازرسی شوند . چنانچه در اثر بار و یا نیروی زیاد ، شیار قرقره سائیده ، گود و گشاد گردد و یا خراش پیدا نماید بایستی تعمیر و یا با قرقره نو تعویض شود ، در غیر این صورت باعث خرابی سریع کابل فولادی خواهد شد . بایستی دقت شود که قطر قرقره کوچکتر از طراحی نباشد در غیر این صورت باعث خمیدگی زیاد و کوتاهی عمر کابل خواهد گردید بوش برنجی و یا بلبرینگ ساچمه ای قرقره که روی محور می گردد بایستی بازرسی شوند ، چنانچه بوش برنجی دارای خوردگی زیاد باشد باید بوش تعویض گردد . قرقره هائیکه دارای ساچمه و بلبرینگ هستند باید دقت شود که ساچمه روان و آزاد بوده و شکستگی نداشته و بخوبی گریس کاری شود .

شیارهای کابل فولادی بر روی استوانه ها نیز باید بازرسی شوند و اگر سائیدگی ، خراش و تیزی پیدا کرده باشند بایستی تعمیر گردند . لبه استوانه نباید شکسته شده باشد و یا طوری باشد که باعث خارج شدن از روی استوانه شود . کابل ها نباید بیش از اندازه لبه استوانه بر روی هم پیچیده و جمع شوند . پس از نصب کابل فولادی بر روی استوانه و آوردن قلاب به پائین ترین سطحی که در آنجا بکار برده می شود ، باید حداقل دو دور طناب بر روی استوانه باقی بماند .

 

3-5 ترمز ها و اتصالات :

ترمزها بایستی از روی کاسه ترمزبازشده و لنت آنها از نظر سائیدگی، شکستگی یا صاف و صیقل و چرب بودن بازرسی عینی گردند. در صورت معیوب بودن، دستور تعویض آنها داده شود.اگر لنت ترمزها صاف شده اما هنوز به پرچ نرسیده باشند ، می توان لنتها رابا برس سیمی و کاغذ سمباده تمیز نمود،اگر لنت ترمزها به پرچ رسیده باشد باید آنها را تعویض نمود.

اگر لنت از نوع چسبیده به کفشک باشد باید دقت کرد که لنت در جای خود ثابت بوده و از کفشک جدا نشده باشد،حداکثر سائیدگی لنت نباید بیش از پنجاه درصد ضخامت اصلی باشد .

کفشک و اتصالات ترمز نظیر میله ها و اهرم ها و پیچ های پایه ترمز بایستی ا زنظر شکستگی ، سائیدگی و ترک خوردگی بازرسی شوند ودرصورت معیوب بودن تعویض گردند.

د ر صورت پیاده شدن و تعویض لنتها ، پس از نصب مجدد می بایست دقت کرد که میله ها در جای خود قرار گرفته باشند و به وسیله میله ضامن مهار و با پیچ محکم شده باشند ، دهانه میله ضامن حتما بایستی باز شود تا در موقع کارو لرزش امکا ن خارج شدن آنها نباشد.

قبل از به کارگرفتن جرثقیل ، لنت ترمزها بایستی با بار میزان شوند به طوریکه بتوانند بار را در هر نقطه به طور ثابت نگهدارند .

اگر لنت ترمز بیش از پنجاه درصد ضخامت اصلی سائیده شده باشد بایستگی اقدام به تعویض آْن نمود، لنت های سوخته یا داری سائیدگی ناهموار و یا لنت هایی که به پرچ رسیده باشند باید تعویض شوند.

کاسه ترمزهایی که براثر تماس لنت و برآمدگی پرچها ، خراش برروی سطح آنها ایجاد شده باشد می باید به وسیله ماشین تراش ، صاف و عیوب آنها برطرف گردد.

 

3-6 زنجیرهای بار و اتصالات ( Hoist Chains) :

زنجیرهای فولادی که برای بالابردن بار مورد استفاده قرار می گیرند معمولا از نوع فولاد کم کربن و بطریق جوشکاری مقاومتی ( Resistance Welding ) ساخته می شوند .

برای بازرسی زنجیر بهتر است آنرا از روی جرثقیل پیاده کرد و روی سطح تمیزی قرار داد ، تصمیم مبنی بر پیاده کردن یا نکردن زنجیر از روی دستگاه با بازرسی فنی است ، زمان بازرسی زنجیر بستگی به شرایط کار و حرارت محیط دارد . در شرایط سخت و تکانهای شدید و کار مداوم و حرارت زیاد ( مانند ذوب و ریخته گری فلزات ) زنجیرها بایستی هر شش ماه یکبار مورد بازرسی قرار گیرند ، دوره بازرسی سایر زنجیرها هر سال یکبار می باشد .

عیوب و خرابی زنجیر زنجیر بطور کلی عبارتند از جوش معیوب ، ترک خوردگی ، شکستگی ، سائیدگی ، کشیدگی ، پیچ و تاب و گره خوردگی و زنگ زدگی .

ترکهای جوش ناشی از خستگی بیشتر بر روی جوشهای کم نفوذ و متخلخل و در قسمت داخل حلقه های زنجیر که در معرض اصطکاک قرار دارد ایجاد و اکثرا با چشم مشخص می گردد ، بنابراین در هر بازرسی بایستی به قسمتهای داخل زنجیر بیشتر توجه گردد .

در سرویسهای بحرانی و حساس ، ترک خوردگی و شکستگش را می توان با کمک رنگهای نافذ با پودر مغناطیسی مشخص و پیدا نمود . شکستگش حلقه زنجیر اکثرا بعلت محیط کار بسیار سرد و سختی زیاد فلز بویژه در زنجیرهای فولادی که سختی آنها بیش از 375 برینل باشد و یا چنانچه در اثر کار زیاد سخت شده باشد ، ایجاد می گردد .  برای جلوگیری از شکستگی ، این نوع زنجیرها را بایستی در کارگاه مجهز بوسیله بازپخت سختی شان را به حد 300 تا 350 برینل تقلیل داد .

سائیدگی زنجیر که اکثرا از داخل و بین دانه ها ایجاد می شود نباید از مقدار معین که سازنده تعیین می کند بیشتر شود ، این مقدار برای زنجیرهای فولادی کم کربن تقریبا 0.5 میلیمتر در هر 25 میلیمتر قطر می باشد ، در این حد سائیدگی تقریبا 15 درصد از قدرت زنجیر کم می شود ، بار بیش از ظرفیت و یا گیر کردن زنجیر زیر بار و وارد آمدن فشار زیاد باعث کشیدگی دانه های زنجیر می شود ، این کشیدگی و ازدیاد طول در جرثقیلهای دستی حائز اهمیت است . در این نوع جرثقیلها دانه های زنجیر در محل مخصوص خود بر روی قرقره ها جای گرفته و آنها را بگردش در می آورد ، اگر دانه ها کشیده شوند این عمل انجام نمی شود و قرقره ها کار نمی کند و بایستی زنجیر تعویض شود .

کشیدگی جزئی که در اثر سائیدگی بطول زنجیر اضافه می شود  تا حد تقریبی 12 میلی متر در 300 میلی متر قابل قبول  و ایمن می باشد .

تاب و گره خوردگی و زنگ زدگی زنجیر با چشم دیده می شود ، در صورتیکه قابل ملاحظه می باشد باید تعویض گردد ، حلقه ها و سایر اتصالات زنجیر بایستی از جنس فلز باشد و جهت بازرسی عینی باید از روی دستگاه و زنجیر مربوطه پیاده شود ، روش بازرسی اتصالات عینا شبیه بازرسی زنجیر است .

 

3-7 محورها و میله ها :

محور ومیله قرقرها ، استوانه ها و چرخها بایستی از نظر سائیدگی ، ترک خوردگی و شکستگی بازرسی عینی شوند ، چنانچه سائیدگی محورها و میله ها بیش از 0.25 میلیمتر ( 0.01 اینچ ) در هر 25 میلیمتر ( 1 اینچ ) قطر باشد ، باید اقدام به تعویض آنها نمود .

محور تعادل قرقرها ، چرخها و استوانه ها ممکن است با بکار بردن فولاد نامرغوب در ساخت و یا در اثر ضربه های شدید و کار سخت و مداوم و یا خمش ترک بردارند ، این ترکها اغلب در قسمتهائی از محور که تغییر قطر داده شده و لبه های تیز دارد و یا در جوشکاری محور و اطراف آن مشاهده می گردد ، برای مشخص نمودن حدود ترکها می توان از رنگهای نافذ و یا پودر مغناطیسی استفاده کرد .

محل شیار محورها که به چرخ یا دنده متصل می شوند بایستی از نظر سائیدگی و لق بودن بازرسی شود ، میله ها بخصوص در مورد بست انتهای کابل فولادی بایستی از نظر روان بودن بازدید شوند ، چنانچه میله روان نباشد با حرکت پاندولی کابل بتدریج تنش زیاد بر روی سیمهای کابل در جائیکه به بست متصل می شوند وارد آمده و منجر به پارگی کابل می شود ، بایستی دقت کرد که پیچهای دو سر محور چرخها همگی در جای خود قرار داشته و محکم شده باشند ، مجرای گریس و روغن محورها و میله ها بایستی از نظر باز بودن بازرسی شوند تا در موقع کار بخوبی روغنکاری شوند .

 

 

3-8 چرخها ، دنده ها و چرخ دنده ها :

اکثر جرثقیلهای سقفی بوسیله چرخهای فولادی بر روی ریل حرکت می کنند ، این چرخها بایستی از نظر سائیدگی مخصوصا قسمت کف و لبه ها و همچنین از نظر شکستگی ، ترک خوردگی و روان بودن بازرسی عینی گردند .

چرخها اگر دارای یاتاقانهای ساچمه ای باشند باید دقت کرد که روان بوده و کاسه ساچمه شکسته نشده باشد ، چنانچه از نوع بوش برنجی باشد لقی زیاد نداشته باشد ، برای اطمینان از روان بودن و بازرسی چرخ می توان با استفاده از جک روغنی یا بلند کردن جرثقیل ، چرخها را بالا نگه داشت و مورد بازرسی قرار داد .

 کلیه دنده های چرخ و محور و دنده های رابط و محل شیار دنده های متصل به محور و کوپلینگ محور به موتور برق بایستی از نظر سائیدگی و پارگی( کوپلینگ ) مورد بازرسی عینی قرار گیرد ، دریچه جعبه دنده باید باز شود و دنده ها از لحاظ خوردگی ، زنگ زدگی ، سائیدگی و شکستگی بازدید شوند ، دریچه جعبه دنده را نباید جهت بازدید در موقع گردش و کار دنده ها باز نمود . ضمنا باید مطمئن گردید که مقدار کافی روغن در جعبه دنده ها باشد ، پیچهای پایه جعبه دنده به بدنه جرثقیل همگی می باید در جای خود قرار داده شده و محکم شده باشند .

 

3-9 ریل ها و اتصالات :

اکثر ریلها از فولاد سخت و دارای کربن متوسط و یا زیاد ساخته می شوند ، جوشکاری این نوع ریلها بایستی طبق روش معین و دستورالعمل سازنده انجام شود ، در غیر این صورت امکان ترک خوردگی بر روی جوش و اطراف آن که تحت تاثیر حرارت قرار می گیرند ، در زمان جوشکاری و هنگام بهره برداری بسیار است .

در بازرسی های اولیه و حین نصب و دوره ای بایستی از این جوشها بازرسی عینی بعمل آید و در صورت نیاز به حصول اطمینان بیشتر با رنگهای نافذ و یا پودر مغناطیسی آزمایش شوند .

تراز بودن ریلها همراه با تیرآهن حمال زیر ریل و هم چنین هم تراز و موازی بودن ریلها نسبت به یکدیگر بایستی در حین نصب و بازرسی اولیه و قبل و بعد از آزمایش بار ، اندازه گیری شوند و در صورت لزوم میزان و اصلاح گردند . باید دقت کرد که پیچ بست ریلها ( حرکت طولی و عرضی ) همگی در جای خود قرار داده شده و محکم باشند .

3-10 اسکلت فلزی :

تیرهای مخصوص حمل بار ، رابطهای عرضی ، ستونهای اسکلت فلزی ، پل و کالسکه جرثقیلها بایستی از نظر خمیدگی ، زنگ زدگی ، شکستگی و ترک خوردگی بازرسی عینی شوند .

در بازرسی حین نصب و اولیه می باید تراز بودن تیرهای حمل بار زیر ریلها و شاقول بودن و مقدار نشست ستونها و همین طور موازی و افقی قرار گرفتن ریلها نسبت به یکدیگر توسط نقشه بردار زیر نظر مهندسین سازه اندازه گیری شود و در صورت لزوم اصلاح گردد . استحکام پیچهای اتصالات مذکور در صورتیکه جدیدا نصب گردیده باشند ، بایستی توسط Torque Meter  قبل و بعد از آزمایش بار کنترل شوند ، بایستی دقت نمود که پیچها طبق مشخصات سازنده باشند .

در بازرسیهای دوره ای اتصالات پیچی از نظر استحکام ، سائیدگی ، شکستگی و یا پارگی محل پیچ بازرسی و در صورت لزوم پیچها آچارکشی و یا تعویض شوند ، دقت شود که واشر مناسب و شیب دار در زیر پیچ و مهره های تیرآهن بکار برده شود .

اتصالات جوش بخصوص جوشهائیکه در محل انجام شده ، می باید از لحاظ کیفی بازرسی و کنترل شود .

در صورتیکه نردبان برای تعمیر ، سرویس و بازرسی جرثقیل طرح و ساخته شده باشد باید محکم و طوری نصب شود که بتوان بدون اشکال و خطر به جرثقیل دسترسی پیدا نمود .

نرده های جرثقیل ، راهروها ، پلکانها و همین طور صفحات مشبک راهرو بایستی از لحاظ استحکام و داشتن بست کافی بازرسی عینی گردند .

در جرثقلهائیکه برای حمل پاتیل مواد مذاب مورد استفاده قرار می گیرند ، جهت حفاظت حرارتی ، ورقه فلزی مقاومی  در زیر تیرآهن مخصوص توسط سازنده نصب می گردد ، وجود این ورقه و وضعیت نصب آن بایستی مورد بررسی قرار گیرد .

ستونهای فولادی در سطح زمین و جائیکه در بتون فوندذاسیون قرار می گیرند از نظر زنگ زدگی ، خوردگی ، نشست ، ترک خوردگی و شکستگی پایه های سیمانی بازرسی شوند و در صورت لزوم با نظر بازرس ، بتون و یا خاک اطراف بخشی از ستونهای مخصوص بار اسکلت فلزی برداشته شود .

 

 

 

11-3 وسائل بازدارنده و ضربه گیرها :

در دو انتهای در دو انتهی تیر حمال بار ریلهای پل و کالسکه جرثقیل سقفی بایستی حتما وسائل ثابت بازدارنده نصب شود ، این وسائل مانع خروج و سقوط پل یا کالسکه از روی ریلها می گردد ، این وسائل از تیر آهن یا نبشی ساخته می شود و روی تیر حمال بار ریلها توسط پیچ فولادی مقاوم محکم می گردد ، در هر بازرسی بایستی دقت کرد که پیچها همگی در جای خود قرار دارد و محکم شده باشد .

برای خنثی کردن ضربه های شدید ناشی از حرکات طولی و عرضی جرثقیل ، ضربه گیرهائی بر روی پل و کالسکه و در دو طرف نصب می شود ، این ضربه گیرها ممکن است از نوع لاستیکی ، روغنی و یا روغنی فنری با هم انتخاب شوند که از صدمه به جرثقیل جلوگیری کنند .

از نظر ایمنی ، ضربه گیرهای روغنی باید بوسیله کابل فولادی به بدنه جرثقیل مهار شوند که در صورت بریدگی پیچها به پائین سقوط ننمایند ، در هر بازرسی ضربه گیرها بایستی از نظر پارگی ، شکستگی ، سالم بودن و نداشتن نشتی و وجود مهار بررسی و از عملکرد آنها اطمینان حاصل شود .

 

12-3 واحد مغناطیس و اتصالات :

کلیه جرثقیلهای سقفی که نگهداری و جابجائی بار توسط دستگاه مغناطیس انجام می شود ، معمولا می باید مجهز به سیستم باطری اضطراری باشند که در مواقع قطع برق اصلی ، مغناطیس بتواند بطور اتوماتیک بار را به حالت معلق برای حداقل مدت 20 دقیقه نکهدارد ، در صورتیکه اینگونه جرثقیلها فاقد سیستم باطری اضطراری باشند بایستی با در نظر گرفتن شرایط کار و در صورت امکان نصب باطری توصیه گردد .

 

مغناطیس توسط سیستم سیم پیچی که داخل محفظه فولادی قرار گرفته تامین و بوسیله زنجیر با حلقه و اتصالات به قلاب جرثقیل وصل می شود و توسط راننده کنترل می گردد ، در هر بازرسی باید مغناطیس ، زنجیرها ، حلقه ها و اتصالی ها از نظر ترک خوردگی ، شکستگی و سائیدگی مورد بازرسی قرار گیرند .

 

13-3 کلیدهای ایمنی :

برای جلوگیری از بالا رفتن قلابها بیش از حدود تعیین شده ، کلیدهای ایمنی برقی بر روی جرثقیل تعبیه می شود که بتواند قلابها را پس از رسیدن به حدود مزبور متوقف و مانع بالا رفتن آنها از آن حد به بعد شوند .

در بعضی از جرثقیلها برای اطمینان بیشتر ، در فاصله بالاتر کلید برقی ثانوی نیز نصب می شود ، در محلهائیکه راننده قادر به دید بار در سطح زمین یا پائین تر نیست برای جلوگیری از پائین رفتن قلاب بیش از حد معین کلید ایمنی خودکار برای حرکت پائین در نظر گرفته می شود .

برای اینکه حرکت طولی و عرضی  جرثقیلهای سقفی از حد معین تجاوز نکند ، در صورت لزوم کلیدهای ایمنی خودکار در دو انتهای تیر حمال ریلها و یا بر روی پل و کالسکه جرثقیل قرار می دهند تا مانع برخورد جرثقیل به انتهای ریل و اسکلت فلزی اطراف گردد ، به جای این کلیدها می توان از کلیدهای روغنی استفاده نمود .

لازم به تذکر است که منظور از نصب این نوع کلیدها محفوظ نگه داشتن دستگاهها می باشد و نباید از آنها برای توقف جرثقیل یا بار استفاده نمود .

در هر بازرسی بایستی این نوع کلیدها و وضعیت نصب آویز گرداننده آنها آزمایش و در صورت لزوم تنظیم گردند.

 

14-3 آزمایش بار :

قبل از انجام آزمایش بار بایستی یک بازدید عینی از ریلها ، چرخها ، کابلهای فولادی ، قلابها ، ترمزها و اتصالات بعمل آورد که بدون عیب و نقص و همه چیز در جای خود باشند .

در آزمایش اولیه جرثقیل ، حتی الامکان بایستی پل جرثقیل بر روی ستونهای اصلی قرار داده شود و حداکثر خمش عمودی پل جرثقیل اندازه گیری شود ، جهت بدست آوردن حداکثر خمش عمودی بایستی جرثقیل با بار مجاز آزمایش گردد ، برای انجام این آزمایش جرثقیل باید وسط عرض دهانه   ( پل یا Span ) قرار گیرد و بار مجاز جرثقیل به مقدار کمی از زمین بلند شود .

مقدار خمش طبق دستورالعمل سازنده اندازه گیری می شود ، در صورتیکه دسترالعمل مشخصی نباشد ، مقذار خمش را می توان بوسیله شاقول که از وسط پل آویزان می شود اندازه گیری نمود .

حداکثر خمش زیر بار مجاز در وسط پل جرثقیل نباید از 750/1 فاصله عرض دهانه تجاوز نماید ، پس از اندازه گیری خمش ابتدا ترمز سپس حرکات طولی و عرضی جرثقیل با بار مجاز آزمایش می گردد ، در این مرحله کلیدهای ایمنی برقی جرثقیل بدون بار آزمایش می شوند .

در صورتیکه آزمایشات فوق رضایت بخش بود ، جرثقیل بایستی با 25 درصد بیشتر از بار مجاز آزمایش نهائی گردد و کلیه حرکات و ترمز ها بخوبی عمل نمایند .

آزمایش اضافه بار بایستی در مورد جرثقیلهائی که دارای دو قلاب یا بیشتر باشند برای هر یک جداگانه انجام شود.

پس از انجام آزمایش بار ، ترمزها از نظر داغ شدن ، بست های کابل فولادی از نظر محکم بودن و سایر قطعات از نظر خمیدگی ، شکستگی ، ترک خوردگی و پوسته شدن رنگها که در اثر فشار بار بوجود می آید بررسی نهائی گردیده و جرثقیل بدون بار حرکت داده شود .

 

4- بازرسی جرثقیلهای سقفی ( برقی و دستی ) :

به طور کلی بازرسی جرثقیلهای سقفی در دومرحله انجام می گردد :

 

1-بازرسی اولیه و حین نصب :

کلیه جرثقیلها و بالابرها قبل از بهره برداری اولیه بایستی توسط بازرس فنی مورد بازرسی و آزمایش زیر بار قرار گیرند ، نکاتی که می بایست در این بازرسی مورد توجه قرار گیرند به شرح زیر می باشد :

-  قبل از انجام بازرسی و بهره برداری باید ابتدا کلیه مدارک ، نقشه ها ، مشخصات و گواهینامه های سازندگان ، لوازم و قطعات جرثقیل ها و بالابرها بررسی گردیده و خلاصه مشخصات فنی آنها توسط بازرس فنی استخراج شود . در این بررسی بازرس با نحوه طرح ، ساخت ، جنس و مشخصات و استانداردهائیکه در ساخت آنها بکار گرفته شده آشنا می شود تا پس از بازرسی مطمئن گردد که قطعات مطابق طرح و مشخصات سازنده و استاندارد معین ساخته شده و دارای گواهینامه سازنده می باشند ، در صورت عیب و نقصی در مدارک ، نیازهای بازرسی فنی جهت تکمیل و یا دتعمیر آزمایش دستگاه به سرپرست واحد اعلام می گردد .

-  سپس بایستی یک بازرسی عمومی از کلیه قطعات نصب شده و یا در حال نصب بخصوص قطعات حساس مانند ترمز ، کابل های فولادی ، قلاب ، مغناطیس و کلیدهای ایمنی بعمل آورد و اطمینان حاصل شود که به نحو صحیح نصب شده و در حمل ونقل آسیب ندیده و اتصالات آنها بدون عیب و نقص می باشند .

-  بازرسی عینی از اسکلت فلزی ، تیرآهن حمال ، ستون ها و ریلها و اطمینان از بکاربردن اتصالات صحیح و کنترل پیچها و بی عیب بودن چوشکاری ها نیز از وظایف بازرس فنی می باشد . چنانچه بازرس لازم تشخیص دهد بررسی و محاسبات تیراهن حمال و ستونها برای حصول اطمینان بیشتر می باسد توسط مهندسین سازه بعمل آید .

-  هم تراز بودن ریلها و شاقول بودن ستون ها نیز می باید توسط نقشه بردار ، قبل و بعد از انجام آزمایش زیر بار انجام شده و تنظیم های مورد لزوم صورت پذیرد .

-  آزمایش زیر بار طبق دستورالعمل آخرین مرحله بازرسی فنی بوده و طی آن مقدار خمش ریل جرثقیل سقفی تعیین و یا معیارهای طرح مقایسه گردد .

-  پس از پایان موفقیت آمیز آزمایشات ، بازرس می باید اقدام به تهیه گزارش بازرسی نموده و ضمن انعکاس بازرسیهای انجام شده ، سلامت دستگاه را برای بهره برداری گواهی نماید .

 

2-بازرسی دوره ای :

پس از بهره برداری از جرثقیلها ، برای حصول اطمینان از حفظ سلامتشان و تضمین ایمنی کارکرد آنها لازم است که به صورت دوره ای مورد بازرسی فنی قرار گیرند .

زمان بازرسی دوره ای جرثقیلهای سقفی برقی واقع در کارگاهها ، انبارها ، کارخانجات ذوب و ریخته گری و سایر مکانهائیکه از جرثقیل به طور دائم استفاده می نمایند هر سال یکبار می باشد ، در صورت کار مداوم و 24 ساعته جرثقیل و یا کار نزدیک به حرارت زیاد ، زمان بازرسیهای دوره ای کوتاه تر گردیده و به هر شش ماه یکبار تقلیل پیدا می نماید .

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد